به نقل از «ایسنا»

سریال و رمان، اثرگذارترین شیوه نشر نهج البلاغه است

تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۰۰۰۸۸

ایسنا/قم کارشناس نهج البلاغه در رابطه با شیوه‌های نشر نهج‌البلاغه گفت: شیوه‌های مختلفی برای نشر معارف نھج البلاغه وجود دارد ولی ممتازترین آن شیوه‌ها را شاید بتوان به دو شیوه پرمخاطب یعنی تبدیل معارف نهج‌البلاغه به رمان های جذاب و تبدیل به فیلم و سریال دانست.

حجت الاسلام و المسلمین شکیبایی در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با تاریخچه نگارش پنج البلاغه و میزان سندیت آن عنوان کرد: قرن چهارم هجری قمری، قرن تولد نهج‌البلاغه بود که ابوالحسن، محمد بن حسین موسوی (۳۵۹ - ۴۰۶ مجری) معروف به سید رضی، این کتاب شریف را در سه بخش خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها تنظیم و تولید کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: سید رضی در مقدمه نهج‌البلاغه بیان کرده است: امیرالمؤمنین (ع) در موضوعات و ابواب گوناگون کلماتی دارد و هرگاه انسان در یک موضوع، کلمات آن حضرت را مطالعه می‌کند، هیچ شکی نمی‌کند که این سخنان از کسی است که تمام عمر خودش را در همان موضوع سپری کرده است.

وی افزود: مثلاً وقتی در باب زهد و دنیا گریزی سخن می‌فرماید گویی هیچ بهره‌ای از غیر زهد و عبادت ندارد، انگار تمام عمر خودش را مشغول زهد و عبادت بوده است در حالی که این کلام شخصیتی است که در جنگ دلاوری می‌کند و گردن‌های گردنکشان را می‌زند و پهلوانان را به خاک می‌کند و خون آنان را بر زمین جاری می‌کند و درعین‌حال او زاهدترین انسان و صالح‌ترین افراد است. این از خصلت‌ها و فضائل امیرالمؤمنین (ع) است که جمع بین اضداد کرده و صفات متضاد را یکجا جمع نموده است.

چرا قرن چهارم؟!

کارشناس نهج البلاغه بیان کرد: قرن چهارم، قرن آغاز غیبت کبری است و شیعیان با غیبت امام خود مواجه شدند به همین خاطر برای ایستادن روی پای خود و حفظ مذهب، اقداماتی برای حفظ گنجینه‌های گران‌قدر و میراث‌های عظیم ائمه طاهرین (ع) انجام دادند. حرکت شیعیان در این عصر به قدری چشمگیر بود که قرن چهارم به قرن تألیف، ترجمه و تدوین کتب اسلامی مشهور شده است.

وی اظهار کرد: در این دوران حوزه‌های علمیه فراوانی در کشورهای اسلامی تشکیل شد و علمای برای پرورش افراد مستعد و نشر علوم اهل‌بیت (ع) دست به کار شدند. قرن چهارم شاهد تشکیل اولین حکومت شیعی در جهان اسلام بود. آل بویه در سال ۳۳۴ قمری بغداد را فتح کردند و علمای شیعه در بغداد با تمام توان به فعالیت و نشر افکار تشیع پرداختند.

شکیبایی اضافه کرد: قرن چهارم دوران شکوفایی شعر و ادب شیعی هم بود و سید رضی از جمله چهره‌های آشنا و برجسته قرن چهارم هجری است. در این قرن کتابخانه‌ها رونق گرفت و تنها در کتابخانه سید مرتضی در بغداد ۸۰ هزار کتاب وجود داشت، کتابخانه دار الحکمه بغداد نیز ۱۰ هزار نسخه خطی نفیس و هزاران جلد کتاب دیگر داشت.

وی یادآور شد: آزادی شیعیان به حدی رسید که در تشییع جنازه شیخ مفید (استاد سید رضی) حدود ۸۰ هزار نفر شرکت کردند که این رقم در تاریخ آن روز بی‌سابقه بود. در این شرایط زمینه کاملاً مساعدی برای سید رضی مهیا شده بود تا دست به تألیف مهم‌ترین و ماندگارترین اثر شیعه پس از قرآن بزند.

سندیت نهج‌البلاغه

کارشناس نهج البلاغه تصریح کرد: سید رضی با نهایت حوصله و دقت از منابع بسیار ارزشمندی که در اختیار داشت کتاب نھج البلاغه را جمع‌آوری کرد؛ سید رضی در تألیف نهج‌البلاغه از کتابخانه شخصی خود، کتابخانه‌های بزرگ سید مرتضی و دار الحکمه بغداد و دیگر کتابخانه‌های موجود استفاده کرده است، گرچه سید رضی جز در مواردی اندک، نام منابع خود را در متن کتاب ذکر نکرده، اما آنچه از منابع مورد استفاده او به دست آمده در کتب شرح نهج‌البلاغه مفصلاً بیان شده است؛ از جمله منابع البیان، التبیین از جاحظ، المقتضب از مجرد و...

وی عنوان کرد: اشکالی که از دیرباز به نهج‌البلاغه می‌کردند این بود که سید رضی سندهای روایات خود را حذف کرده بنابراین، این کتاب از نظر علمی اعتبار چندانی ندارد و تنها در حد یک کتاب ادبیات می‌توان از آن بهره برد. با توجه به این اشکال، از قرن‌ها قبل، بزرگان علماء درصدد جمع‌آوری مصادر نقل سید رضی بوده‌اند و خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار نهج‌البلاغه را از منابعی قبل از سید رضی جمع‌آوری کرده‌اند.

شکیبایی ادامه داد: هم اکنون چندین جلد کتاب موجود است که تمام منقولات سید رضی را با ذکر طرق گوناگون مسندا نقل کرده‌اند، در بعضی موارد نیز برای یک خطبه ده‌ها سند و منبع آورده‌اند. تفصیل آن را می‌توان در کتب مصادر نهج‌البلاغه مانند مصادر نهج البلاغة و أسانیده از سید عبد الزهراء حسینی، مدارک نھج البلاغه از هادی کاشف الغطاء، مصادر نهج‌البلاغه از سید بقیه الدین شهرستانی و...ملاحظه کرد.

وی افزود: در عصر معاصر ما هم به همت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید صادق موسوی، کتابی ۸ جلدی، با عنوان تمام نهج‌البلاغه تألیف شده است که به تعبیر این مولف، متن سخنان امیرالمؤمنین (ع) در نهج‌البلاغه از حالت مرسل بودن خارج شده و دیگر منابعی هم که سید رضی، متونی از آن‌ها استخراج کرده است نیز سنددار شده‌اند. برای این کتاب، به حدود ۶۰ یا ۷۰ کتابخانه مهم دنیا رفته‌ و از ۸۰۰ عنوان منبع ارزشمند در این مجموعه بهره بردند و در کنار ذکر منابع سلسله سند، تمام روایاتی که ذکرشده هم آمده است.

این پژوهشگر با اشاره به اینکه نهج‌البلاغه دارای سه بخش اصلی است، بیان کرد: بخش اول شامل ۲۳۹ خطبه است که خطبه‌های ۵، ۶۷، ۱۳۹ و تعداد اندکی دیگر مربوط به قبل از حکومت و خطبه‌های ۳، ۱۲، ۱۵، ۱۶ و... در هنگام خلافت است.

وی با اشاره به اینکه بخش دوم شامل ۷۹ نامه است که تقریبا همه آن‌ها در زمان خلافت حضرت نوشته‌اند، گفت: بخش سوم کلمات قصار یا قصار الحکم است که ۴۸۰ کلمه را شامل می‌شود و از حیث موضوعات بسیار متنوع است.

شکیبایی با اشاره به تنوع موضوعات در نهج‌البلاغه اظهار کرد: خطبه‌ها شامل موضوعاتی مانند اخلاق ( ۸، ۱۰، ۲۰، ۲۱ و...)، سیاسی و مدیریتی ( ۳۲،۳۷،۴۱ و...)، جامعه‌شناسی (۱ ،۳۲ و...)، آینده‌نگری (۱۳،۴۷، ۹۸ و...) است.

وی اضافه کرد: نامه‌ها نیز با عناوینی مانند اخلاق (۳ ،۲۲ ،۴۷ و...)؛ نامه به دشمنان ( ۶، ۷، ۱۰ و...)، نامه به فرمانداران و استانداران، به فرماندهان نظامی و مسئولان بیت‌المال، خطاب به مردم و... است.

کارشناس نهج البلاغه یادآور شد: از زمانی که رهبر معظم انقلاب بحث جهاد تبیین را متذکر شدند و بیان کردند که جهاد تبیین یک فریضه قطعی، فوری و عینی است، ما هم با محوریت معارف نهج‌البلاغه به جهاد تبیین پرداختیم.

وی تصریح کرد: راهکارهای عدالت اقتصادی بر محور نهج‌البلاغه، شیوه‌های انس با نهج‌البلاغه در اوقات فراغت، چگونگی استفاده از نهج‌البلاغه در تبلیغ، علل پیدایش فتنه‌ها بر محور نھج البلاغه، ساحت آزادی انسان بر محور نهج‌البلاغه، عوامل تغییرات اجتماعی بر محور نهج‌البلاغه و... از جمله موضوعاتی هستند که در آن کار شده است.

وی در رابطه با شیوه‌های نشر نهج‌البلاغه گفت: شیوه‌های مختلفی برای نشر معارف نھج البلاغه وجود دارد ولی ممتازترین آن شیوه‌ها را شاید بتوان به دو شیوه پرمخاطب یعنی تبدیل معارف نهج‌البلاغه به رمان های جذاب و تبدیل به فیلم و سریال دانست.

شکیبایی با اشاره به رمان های پرطرفدار و اثرگذاری مانند شیخ انصاری، رمان کهکشان نیستی (درباره زندگی علامه قاضی طباطبایی) و نامیرا ادامه داد: متاسفانه فعالیت در عرصه‌های هنری درباره سید رضی، معارف نهج‌البلاغه و شخصیت‌های ممتازی که اطراف امیرالمؤمنین (ع) کم بوده است.

وی با بیان اینکه رمان بر محور نهج‌البلاغه می‌تواند گاهی به صورت انفرادی مثل نامه ۳۱ باشد و گاهی به صورت تلفیقی از چند خطبه و نامه صورت بگیرد، افزود: تبدیل معارف نهج‌البلاغه به فیلم و سریال نیز یکی از روش‌های تأثیرگذار است که در این امر محتوا آماده است.

وی اضافه کرد: سریال یوسف پیامبر که برگرفته از قرآن کریم و سوره یوسف بود چقدر مردم را با زندگی حضرت یوسف آشنا کرد و مورد استقبال قرار گرفت، حالا اگر چنین برنامه‌ای برای خطبه‌ها و نامه‌های نهج‌البلاغه انجام شود خیلی تأثیرگذار و ماندگار خواهد شد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: نهج البلاغه استانی فرهنگی و هنری استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی ورزشی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری نماز جمعه اخبار اجتماعی خوزستان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی ورزشی معارف نهج البلاغه کارشناس نهج البلاغه نهج البلاغه نھج البلاغه قرن چهارم شیوه ها سید رضی نامه ها خطبه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۰۰۰۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خطبه های نماز جمعه شهرستان های هرمزگان 

 نماز جمعه اهل سنت بندرعباس

 شیخ یوسف جمالی امام جمعه اهل سنت بندرعباس، با اشاره به نزدیک شدن به ایام حج، بر اهمیت توجه به این فریضه الهی تاکید کرد.

 نماز جمعه میناب

حجت الاسلام علی رنجبری امام جمعه موقت میناب با گرامیداشت روز کارگر و معلم گفت: علم و دانش آشکارترین وسیله برای عزت و قدرت کشور است.

نماز جمعه بندرلنگه

حجت الاسلام ابراهیم شریفی امام جمعه بندرلنگه گفت: صیانت از ارزش‌های فرهنگی، اسلامی و ملی کشور وظیفه همه مردم است و نقش بانوان در اعتلای جامعه و ارتقاء فرهنگ دینی و مذهبی بسیار تاثیر گذار است.

 نماز جمعه اهل سنت بندرلنگه

شیخ محمد حسین محمدی خطیب نماز جمعه اهل سنت بندرلنگه گفت: امت اسلامی باید نقش ویژه خود را در حمایت از مردم مسلمان و مظلوم غزه بیش از پیش ایفا کند.

 نماز جمعه قشم

حجت الاسلام غلامرضا حاجبی امام جمعه قشم با گرامیداشت روز معلم گفت: بزرگ ترین ماموریت معلمان در ایران اسلامی امروز، انقلابی بودن و جهاد تبیین است.

 نماز جمعه اهل سنت قشم

شیخ محمدسعید خطیبی، خطیب نماز جمعه اهل سنت قشم گفت: معاد، الهام بخش انسان مومن برای پیمودن مسیر درست زندگی است.

 نماز جمعه رودان

حجت الاسلام محمد بارانی امام جمعه رودان با اشاره به نامناسب بودن راههای روستایی این شهرستان گفت: برخی از جاده های روستایی منطقه متناسب با نیاز روز بهسازی نشده و متولیان حوزه راهداری و راهسازی باید چاره اندیشی کنند.

نماز جمعه بستک

حجت الاسلام حسین جهانگیری امام جمعه بستک با اشاره به روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای از مسولان خواستار راه اندازی این رشته ورزشی در شهرستان بستک شد.

 نماز جمعه حاجی آباد

حجت الاسلام مهدی دُرّی امام جمعه حاجی آباد با اشاره به پاسخ موشکی و پهپادی ایران اسلامی به رژیم صهیونیستی گفت: این پاسخ ابهت پوشالی رژیم صهیونیستی را در هم شکست.

 نماز جمعه بندرخمیر

حجت‌الاسلام شعیب صالحی امام جمعه بندر خمیرگفت: دولت سیزدهم عزم جدی برای ترمیم کمبود نیروی انسانی در نظام تعلیم و تربیت دارد.

 نماز جمعه جاسک

حجت الاسلام عباس ذاکری امام جمعه جاسک با اشاره به هفته کار و کارگر خواستار توجه و رفع مشکلات کارگران شهرداری در این منطقه و تامین امنیت شغلی آنان شد.

 نماز جمعه پارسیان

حجت الاسلام جواد اسماعیل نیا امام جمعه پارسیان با اشاره به مشکل موات اعلام شدن بخش زیادی از زمین‌ها منازل و ملک‌های مردم در این شهرستان، خواستار پیگیری این موضوع در قوه قضائیه و رفع مشکل شد.

 نماز جمعه سیریک

حجت الاسلام احمد خلیلی امام جمعه موقت سیریک از مسئولان شهری و شهرداری خواست به شهرک کارمندان و جاده مرزبانی توجه بیشتری کنند.

 نماز جمعه بشاگرد

حجت الاسلام حسین غلامی امام جمعه بشاگرد با گرامیداشت روز کارگرگفت: مسئولان تلاش کنند زندگی کارگر با امنیت شغلی و رفاه در زندگی ارتقاء یابد.

نماز جمعه هرمز

 حجت الاسلام جعفر رستاخیز امام جمعه هرمز با اشاره به سفر رئیس جمهور به دو کشور پاکستان و سریلانکا گفت: این سفر زمینه ساز وحدت هرچه بیشتر با کشورهای منطقه است.

باشگاه خبرنگاران جوان هرمزگان بندرعباس